Mua thực phẩm đóng hộp cần đặc biệt lưu ý điều này!

Thị trường thực phẩm đóng hộp hiện nay khá phong phú và mang lại sự tiện lợi cho người sử dụng. Tuy nhiên, khi mua và sử dụng sản phẩm này cũng cần đặc biệt lưu ý.

Thực phẩm đóng hộp không được xử lý tốt dễ nhiễm khuẩn Clostridium botulinum

Đồ hộp là thực phẩm luôn được ưu tiên sử dụng trong những chuyến đi xa, những lúc bận rộn trong nhịp sống hiện đại do ưu điểm tiện lợi và nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu sử dụng những sản phẩm đóng hộp không đảm bảo an toàn có thể gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe.

Thậm chí, theo chuyên gia, thực phẩm đóng hộp không được xử lý tốt thì sẽ tồn tại vi khuẩn yếm khí Clostridium Botulinum gây ngộ độc nghiêm trọng khi ăn phải. Bên cạnh đó, thực phẩm đóng hộp cũng có chứa thêm muối và đường, làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh tật như béo phì, bệnh tim mạch hay tiểu đường type 2.

Vi khuẩn Clostridium botulinum có trong đồ hộp là một loại vi khuẩn kị khí gram dương. Nó có khả năng sinh nha bào (vỏ) khi gặp điều kiện sống không thuận lợi.

Nha bào của vi khuẩn có thể chịu được nhiệt độ 1200C trong 4 phút. C. botulinum sống trong đất, bùn, bụi bẩn, ruột cá, ruột gia súc và đặc biệt phát triển mạnh trong thức ăn ôi thiu, môi trường kín như thịt hộp để lâu ngày (đã từng có những vụ ngộ độc hàng loạt độc tố C. botulinum do ăn thịt hộp).

mua-thuc-pham-dong-hop-can-dac-biet-luu-y-dieu-nay

Nguy cơ ngộ độc từ thực phẩm đóng hộp cần đặc biệt lưu ý khi mua và dùng. Ảnh minh họa 

Độc tố do Clostridium botulinum sinh ra là loại độc tố thần kinh (neurotoxin) có bản chất là chuỗi polypetide với phân tử lượng 150 kDa với các type A, B, E gây độc ở người. Độc tố này có thể bị phân hủy ở nhiệt độ 800C trong 30 phút và 1000C trong 10 phút. Độc tính của neurotoxin rất mạnh, chỉ cần 0,03mg là đủ gây tử vong ở người lớn.

Clostridium botulinum gây ra 3 thể bệnh chính. Thứ nhất là thể nhiễm qua thức ăn (foodborne botulism). Tất cả các loại thức ăn đều có thể bị nhiễm nếu bảo quản không kỹ nhưng nguồn lây bệnh chủ yếu là qua các loại đồ hộp có độ acid thấp như đậu, ngô, củ cải đường.

Thịt hộp, cá hộp cũng là một nguồn lây bệnh tiềm tàng. Vi khuẩn Clostridium botulinum phát triển trong các loại thực phẩm nói trên, sinh độc tố và nếu ăn phải loại thức ăn này, các triệu chứng sẽ xuất hiện sau 18 - 36 giờ. Cá biệt, có trường hợp bệnh xuất hiện sớm sau ăn vài giờ hoặc muộn hơn, sau vài ngày.

Thể bệnh thứ hai do Clostridium botulinum gây ra là thể ở trẻ em, chủ yếu là trẻ dưới 1t tuổi và nhất là 6 tháng đầu sau đẻ. Nguyên nhân chủ yếu là cho trẻ ăn phải thức ăn như mật ong, sữa, bột… có nhiễm C. botulinum ở dạng nha bào. Sau khi vào đường tiêu hóa, C. botulinum sẽ phát triển và sinh ngoại độc tố.

Clostridium botulinum cũng có thể gây bệnh khi nhiễm qua các vết thương. Thể này hay gặp ở những người chích ma túy, những người bị các vết thương nhỏ nhưng không chú ý vô khuẩn đầy đủ. Vi khuẩn xâm nhập vào vết thương, nhân lên và sinh độc tố gây hại.

Ngoài ra, trên thực nghiệm ở khỉ, độc tố của Clostridium botulinum cũng có thể gây bệnh nếu được hít qua phổi. Clostridium botulinum không xâm nhập được qua vùng da lành nhưng nếu da bị tổn thương thì rất dễ bị nhiễm bệnh.

Độc tố của Clostridium botulinum khi vào cơ thể sẽ ngăn chặn sự giải phóng một chất dẫn truyền thần kinh là acetylcholine tại các đầu mút thần kinh tiền sinap. Vì vậy, các xung động thần kinh sẽ bị ngưng trệ dẫn đến triệu chứng liệt vận động là chủ yếu.

Các dấu hiệu bao gồm nói khó; khó nuốt; khô miệng; liệt mặt; liệt các dây thần kinh vận nhãn gây nhìn đôi; sụp mi; khi liệt các cơ hô hấp (cơ liên sườn, cơ hoành, cơ ức đòn chũm, cơ thang) thì gây khó thở, thậm chí gây ngừng thở dẫn đến tử vong. Bệnh tiến triển rất nặng nếu dẫn đến liệt toàn thân.

Thể bệnh nhiễm qua thức ăn thường có triệu chứng đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy. Táo bón có thể xuất hiện sau khi đã có các triệu chứng liệt cơ. Ở trẻ em, táo bón thường là dấu hiệu đầu tiên trước khi xuất hiện yếu cơ, khóc yếu, thở yếu, chảy nước dãi, sụp mi, bỏ bú hoặc không bú được, suy hô hấp và liệt cơ toàn thân.

Để mua được thực phẩm đóng hộp an toàn cần lưu ý gì?

Theo TS. Phan Thế Đồng, Phó Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Thực phẩm TP. HCM, để có sản phẩm an toàn thì người sản xuất phải tuân thủ đúng quy trình. Cụ thể, phần hộp đựng sản phẩm phải được tiệt trùng, nguyên liệu phải được chọn lựa và quá trình chế biến phải đảm bảo vệ sinh,…

"Về nguyên tắc trong sản xuất công nghiệp, khi tiệt trùng đồ hộp phải thực hiện theo tiêu chuẩn nhất định. Ví dụ, điều kiện đầu tiên muốn tiệt trùng đồ hộp phải thực hiện ở nhiệt độ ít nhất là 121 độ C và phải làm bằng nồi áp suất.

Nếu sản xuất đồ hộp nhưng không tuân thủ điều kiện này thì chưa tiệt trùng được hết những mầm vi sinh, chúng sẽ phát triển trở lại khi chúng ta để ở nhiệt độ bình thường. Ngoài ra, trước khi đóng hộp, sản phẩm phải được sơ chế, chế biến  đảm bảo vệ sinh, nếu không thì sản phẩm sẽ bị nhiễm khuẩn và sinh ra độc tố gây ngộ độc”, TS. Phan Thế Đồng nói.

TS. Phan Thế Đồng cho biết thêm, không nên sử dụng thực phẩm đóng hộp nếu hộp bị phồng lên, trường hợp nếu ăn thực phẩm đóng hộp đó có thể dẫn đến ngộ độc.

“Sau khi lô hàng đã được đóng hộp, người sản xuất không mang ra thị trường bán ngay mà họ muốn giữ lại kho ở nhiệt độ bình thường trong thời gian khoảng 2 ngày để kiểm tra, đối với những lô hàng tiệt trùng không hết thì vi sinh vật sẽ phát triển gây phồng hộp, đối với những sản phẩm này sẽ không được đưa vào sử dụng”, TS. Phan Thế Đồng chia sẻ.

Theo VietQ