Mất tay như chơi khi dùng máy cưa nhỏ xinh tại nhà

Những chiếc máy cưa nhỏ xinh chỉ nặng khoảng 1kg và dễ mua, tiện lợi để sửa chữa đồ vật nhỏ trong nhà. Nhưng chúng có thể gây tai nạn tưởng chừng mất chi, ngón tay vĩnh viễn nếu không kịp xử trí đúng.

Nhiều tai nạn máy cưa

Nhiều người thích tự tay sửa chữa đồ gỗ, sắt thép tại nhà bằng những chiếc máy cưa vì tiện lợi, ít tốn kém, đỡ mất công mang ra thợ... Những chiếc máy cưa nhỏ xinh chỉ nặng khoảng 1kg rất tiện lợi và thiết thực trong cuộc sống, nhưng có thể mất tay như chơi và gây tai nạn kinh hoàng tưởng mất chi, ngón tay vĩnh viễn. Thời gian qua BV đa khoa Xanh Pôn đã cấp cứu nhiều ca tai nạn do máy cưa tại nhà.

Nhà văn Nguyễn Văn Thọ là một trong các nạn nhân bị tai nạn vì cưa máy. Do bất cẩn ông đã bị máy cưa xén đứt lìa nửa bàn tay trái, máu xối như vòi nước cao áp. Nhờ có kinh nghiệm chiến trường, ông rất bình tĩnh tự bấm động mạch chủ để giảm xối máu rồi garo lại, mang theo nửa bàn tay đứt lìa vào bệnh viện cấp cứu.

Bác sĩ Nguyễn Minh Nghĩa là Trưởng kíp mổ, cùng tập thể Khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ (BV Xanh Pôn) gấp rút tiến hành cấp cứu, sau hơn 7 giờ vi phẫu thuật thì phần bàn tay đứt lìa đã được các bác sĩ khâu nối lại.

Ít ngày sau cũng tại BV Xanh Pôn, các bác sĩ lại cấp cứu tiếp trường hợp bệnh nhân nam lớn tuổi bị tai nạn lao động do dùng cưa gỗ gây đứt rời ngón cái ở vị trí gốc ngón, toàn bộ khớp bàn ngón bị phá hủy và mất xương diện khớp, các mạch máu nuôi ngón bị đứt hoàn toàn và mất đoạn. Các bác sĩ phải tiến hành đóng cứng khớp bàn ngón, cắt bỏ tổ chức giập nát và nối lại hệ thống thần kinh – mạch máu bị đứt rời cho bệnh nhân.

BV Chấn Thương Chỉnh hình TP.HCM cũng từng phẫu thuật thành công ca tai nạn lao động hy hữu làm tay phải nhưng bị đứt lìa cổ tay trái. Nạn nhân đang làm việc cưa gỗ bằng tay phải, khi cưa xong xoay người qua phải, cổ tay trái vô tình vào đúng tầm máy cưa gỗ và bị xén đứt lìa cổ tay trái.

BS Võ Hòa Khánh, chuyên gia vi phẫu, Phó trưởng phòng Quản lý Chất Lượng trực tiếp điều trị cho bệnh nhân đã chia sẻ, bệnh nhân vào viện cấp cứu trong tình trạng mất máu, phần đứt lìa cổ tay may mắn được sơ cứu (giữ lạnh trong thùng đá) đúng cách nên BV tiến hành nối ghép ngay. Sau phẫu thuật 2 tuần bàn tay và các ngón tay bệnh nhân đã "sống hoàn toàn", không có dấu hiệu nhiễm trùng vết thương.

Tai nạn do máy cưa cầm tay rất khó điều trị

Máy cưa cầm tay, các loại dụng cụ mini như máy cắt, máy bấm đinh, bộ đục… giúp làm việc hiệu quả, tiện dụng ở nhà, nhưng cũng rất dễ bị tai nạn nếu người dùng không cẩn thận. Điều trị những trường hợp đứt lìa này rất khó, bởi tổn thương nặng nề, bị lóc da, bầm giập phần kiểu tổn thương nhổ bật, vặn xoắn… nên khi khâu nối mạch máu để cứu sống chi thì nguy cơ do tắc mạch máu thứ phát cao hơn.

Các tai nạn do cưa máy ở bàn tay còn gây tổn thương rất nặng nề bởi lưỡi cưa rất nhiều răng, khiến vết thương rộng, nham nhở, phức tạp và tổn thương nhiều thành phần của bàn tay... Để điều trị những ca này rất khó do các vết thương bị khuyết hổng, các tổ chức bị giập nát, đứt rời. Các tổn thương xương, thần kinh và gân cũng vậy. Sau khi phẫu thuật khả năng hồi phục chức năng vận động và cảm giác cũng thấp hơn. Nguy cơ nhiễm trùng sau mổ cũng cao hơn (nếu bác sĩ không khống chế được nhiễm trùng thì còn phải tháo bỏ vĩnh viễn phần đứt lìa để cứu người).

Theo PGS Nguyễn Hồng Hà (BV Việt Đức), các bộ phận cơ thể như tay, chân, bị đứt rời thời gian phẫu thuật nối lại tốt nhất phải trước 6 giờ kể từ thời điểm bị đứt rời. Để tránh tình trạng bộ phận đó bị hoại tử do không được cung cấp máu, sau phẫu thuật bệnh nhân cần một thời gian dài tập luyện để phục hồi chức năng. Khi ra viện thời gian giữ cố định và tập vật lý trị liệu phục hồi chức năng theo chỉ định của thầy thuốc.

Các bác sĩ khuyên rằng, khi gặp tai nạn lao động đứt rời một phần cơ thể cần sơ cứu bảo quản giữ gìn đúng cách để bác sĩ có nhiều cơ hội vi phẫu thuật ghép nối thành công. Cụ thể:

- Cho mảnh đứt rời vào túi nilon sạch đựng nước muối sinh lý (nước muối đóng chai dùng trong y tế chứ không phải nước muối tự pha), hoặc nước sạch rồi thả vào hộp, hoặc túi... đựng đá (chứ không thả trực tiếp vào nước đá) để tránh gây bỏng lạnh cho mô và mạch máu.

Sơ cứu khi bị tai nạn cưa máy và các loại máy móc mini dùng ở nhà:

- Cầm máu sơ cứu vết thương bằng gạc vô khuẩn để giảm chảy máu, bảo vệ vết thương.

- Cố định tay bị chấn thương và nâng cao nhằm mục đích giảm đau và giảm sưng nề.

- Bỏ phần chi đứt rời vào miếng gạc sạch (hay vải sạch),cho vào túi nilon sạch buộc chặt rồi cho vào thùng nước đá lạnh (tuyệt đối không dùng đá khô, không bỏ trực tiếp vào nước đá), và mang theo bệnh nhân tới bệnh viện.

Cần làm nhanh và cẩn thận rồi gấp rút đưa nạn nhân tới bệnh viện có chuyên khoa chấn thương chỉnh hình chuyên nối ghép các bộ phận đứt rời.

Khi di chuyển cần tránh sốc cho nạn nhân bằng cách:

- Đặt nạn nhân nằm và giữ ấm cơ thể bằng cách đắp chăn lên người.

- Nâng vị trí vết thương lên cao bằng tim để duy trì tuần hoàn và lưu lượng máu tới các cơ quan quan trọng.

- Nhanh chóng chuyển đến cơ sở y tế có khả năng xử lý, tránh mất thời gian (như BV đã khoa Xanh Pôn, BV Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Việt Đức, BV 108, BV Chợ Rẫy... chuyên nối ghép các bộ phận đứt rời các ca tai nạn lao động như cưa máy). 

Theo GiaDinh